Αυτό είναι το πρώτο μέρος, από τα υπόλοιπα που θα ακολουθήσουν ώς αφιέρωμα για την Μάχη της Κρήτης, τον Μάϊο του 1941.
Το θέμα λοιπόν του 1ου μέρους αναφέρεται στην συνολική στάση των Συμμάχων πρίν, κατά την διάρκεια, αλλά και μετά την Μάχη της Κρήτης. Μιας μάχης που ακόμα και σήμερα συνεχίζει να εμπνέει το σύνολο του πληθυσμού του νησιού μας.
Η διαστρέβλωση πολλών γεγονότων είναι ένα "άθλημα" που καλά κρατεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Σε αυτό το "άθλημα" επιδίδονται όχι μόνο οι "ντόπιοι" ιστορικοί, αλλά και πολλοί ξένοι, Άγγλοι ώς επί το πλείστον.
Έχουν γραφτεί πολλά κατά καιρούς και πραγματικά, αρχίζουμε να αμφιβάλουμε αν τελικά αυτά που μας διηγήθηκαν οι παππούδες μας που ήσαν παρόντες, συνέβησαν σε άλλο....πλανήτη. Δεν εξηγείται αλλιώς η όλη παραπληροφόρηση. Σε όλα αυτά τα χρόνια, κατασκευάστηκαν "ήρωες", "πολέμαρχοι", "στρατηγοί" και βέβαια.....οι σύμμαχοι. Αυτοί που "πολέμησαν σαν θηρία" τον γερμανικό επεκτατισμό.
Οι Σύμμαχοι, όπως προκύπτει από μια πιο ψύχραιμη ματιά με σαφέστατο σεβασμό στις εξιστορήσεις όσων ΕΖΗΣΑΝ τα γεγονότα και όχι όσων τα ΑΚΟΥΣΑΝ, ή, τα ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΑΝ, έπαιξαν έναν πολύ περίεργο ρόλο, όπως άλλωστε και στα περισσότερα ιστορικά γεγονότα αυτού του τόπου.
Τα λάθη, τα οποία οι Βρετανοί έκαναν, ήταν τόσο σημαντικά, ώστε από αυτά να επέλθει η κατάληψη του νησιού, έστω και με πύρρειο νίκη των Γερμανών.
Η Μάχη της Κρήτης είχε και έχει ένα μόνο νόημα: Τι σημαίνει ΑΔΟΥΛΩΤΟΣ ΛΑΟΣ !
Τα υπόλοιπα, ας απασχολήσουν τους ιστορικούς, τους στρατιωτικούς, τους ερευνητές και κοινώς, τους κατασκευαστές μύθων.
Οι Κρήτες είχαν δύο αντιπάλους εκείνη την εποχή: Από την μία, ο υπερσύγχρονος γερμανικός στρατός, κι από την άλλη, οι άσπονδοι φίλοι, δηλαδή, οι σύμμαχοι.
Οι Βρετανοί, πρίν από την μάχη, έδειξαν πρωτοφανή αδιαφορία, όσον αφορά την αποτελεσματική οχύρωση του νησιού. Μηδαμινά οχυρωματικά έργα, μηδενική αντιεροπορική κάλυψη, διασπορά δυνάμεων στα πιο άσχετα σημεία, παντελής απουσία του περίφημου "Βασιλικού Ναυτικού", σνομπάρισμα στις δυνάμεις πολιτοφυλακής και τον εξοπλισμό αυτών, ανυπαρξία αεροπορικής βοήθειας. Ενώ η δραστήρια Ιντέλιτζενς Σερβις είχε πολλές πληροφορίες για την επικείμενη γερμανική επίθεση, εντούτοις αυτές οι πληροφορίες δεν χρησιμοποιήθηκαν. Στις παραμονές της μάχης και σε διάστημα έξι μηνών έγιναν συνολικά επτά αντικαταστάσεις στρατιωτικών διοικητών !! Είναι λοιπόν λογικό ότι οι Βρετανοί δεν έπαιρναν στα σοβαρά το ενδεχόμενο μιας μάχης μεγάλης κλίμακας. Ενώ υπήρχε στην Σούδα το πλοίο "Θαμώνη", φορτωμένο με όπλα και πυρομαχικά και πολλοί Κρήτες αξιωματικοί παρακαλούσαν τους Βρετανούς, τον Τσουδερό και τον Βασιλιά να τους παραχωρήσουν τον οπλισμό, αυτοί πεισματικά αρνούνταν. Δεν είναι λίγες οι μαρτυρίες όπου οι επικεφαλείς των πολιτοφυλακών ζητούσαν απεγνωσμένα όπλα για να οπλίσουν τους πολίτες, αλλά έβρισκαν σθεναρή αντίσταση από τους Άγγλους κυρίως αξιωματικούς. Είναι απλή η εξήγηση, οι Βρετανοί θέλανε την Κρήτη ώς προτεκτοράτο τους και σύμφωνα με κάποια από τα αρχεία του Φορέϊν Όφις, υπήρχε η άποψη "καλύτερα η Κρήτη σε γερμανικά χέρια και επί βρεταννική κατασκοπευτική επίβλεψη, παρά στα χέρια των ντόπιων ανταρτών και πολεμιστών".
Περίεργη επίσης η στάση των Βρετανών, που παρά τις παρακλήσεις Κρητών και Ελλήνων γενικότερα αξιωματικών να καταστραφεί το αεροδρόμιο του Μάλεμε, σε περίπτωση που οι Γερμανοί θα επιχειρήσουν να προσγειώσουν αεροπορικές δυνάμεις, αρνούνταν και μάλιστα σε σημείο όπου βάσει μαρτυριών, υπήρξαν και θερμά επεισόδια. Σίγουρα, αν είχε καταστραφεί από πρίν το σπουδαίο αυτό στρατηγικό αεροδρόμιο, τα πράγματα θα ήταν σκούρα για τους Γερμανούς, αφού δεν θα είχαν άλλο μέρος για να προσγειώνουν τις δυνάμεις τους. Επίσης, οι Βρετανοί, ενώ γνώριζαν ότι θα γίνει αεροπορική επίθεση, δεν διέθεσαν ούτε ένα καταδιωκτικό αεροπλάνο ούτως ώστε να αναχαιτίσει τα γερμανικά βομβαρδιστικά και μεταγωγικά αεροπλάνα.
Ένα ακόμα σημαντικό λάθος, οι Βρετανοί πράκτορες, ενώ έλεγαν ότι βοηθούν τις ομάδες πολιτοφυλακής και τα "κομμάτια" του ταλαίπωρου ελληνικού στρατού και τους εξοπλίζουν για να αντισταθούν στην γερμανική επίθεση, μέσω ασυρμάτων έκαναν ένα μοιραίο λάθος (άν είναι λάθος), έδιναν με στίγματα τα σημεία συγκέντρωσης αυτών των δυνάμεων, με αποτέλεσμα η γερμανική κατασκοπεία να υποκλέπτει αυτά τα μηνύματα και κατόπιν, τα στούκας εφορμούσαν στα σημεία όπου βρίσκονταν οι ελληνικές δυνάμεις!
Ο βρετανικός στρατός, πολύ καλά εξοπλισμένος, την ημέρα της επίθεσης, βρισκόταν στα πιο άσχετα σημεία που μπορεί κανείς να φανταστεί και όχι στα σημεία που έπεφταν κατά εκατοντάδες οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές, με αποτέλεσμα, μέχρι να κινηθούν εκεί οι Βρετανοί, οι Γερμανοί ήδη σχημάτιζαν προγεφυρώματα! Στις πιο δύσκολες περιπτώσεις, οι Βρετανοί, μην προτιμώντας να πολεμήσουν και να θυσιαστούν, έστελναν σε εκκαθαριστικές επιθέσεις τους Νεοζηλανδούς, τους Αυστραλούς και τους Μάορι, οι οποίοι, κι αυτό είναι από όλους μας αναγνωρισμένο, πολέμησαν πραγματικά με ζήλο και ψυχή!!
Τα δε τοπομαχικά πυροβόλα και τα ελάχιστα αντιεροπορικά, βρίσκονταν σε ακατάλληλες θέσεις, πολλά από αυτά πάθαιναν "αφλογιστία" αφού δεν υπήρχαν σαφείς διαταγές και μερικά άλλα που έριχναν κατά την μεριά του αεροδρομίου, πιο πολύ βοήθεια προσέφεραν στους Γερμανούς, διότι από τους καπνούς των βομβών, οι Γερμανοί συναθροίζονταν άνετα, χωρίς να γίνονται αντιληπτοί από τους Συμμάχους που βρίσκονταν τριγύρω από τον Ταυρωνίτη, το Μάλεμε και τον περίφημο λόφο 107.
Ένα άλλο σημαντικό λάθος των Βρετανών κυρίως ήταν ότι ενώ την πρώτη ημέρα της μάχης, οι Γερμανοί είχαν σημαντικές απώλειες και είχαν σε πολλά σημεία του αεροδρομίου αποδιοργανωθεί, αντί να διατάξουν γενική επίθεση κι έτσι να χτυπήσουν αποτελεσματικά τους Γερμανούς, δεν έκαναν τίποτα! Έτσι, αυτό είχε ώς αποτέλεσμα, οι Γερμανοί να κερδίσουν έδαφος και την επόμενη ημέρα να εξαπολύσουν γενική επίθεση!
Ο Νεοζηλανδός στρατηγός Φράϋμπεργκ, ενώ κατανοούσε την κατάσταση, είχε διαταγές από τον Τσώρτσιλ να τηρήσει παθητική και αμυντική στάση. Τουλάχιστον, αυτό αποκάλυψε ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του, αλλά και πολλοί άλλοι αξιωματικοί δήλωσαν ότι ενώ θέλανε να χτυπήσουν τους Γερμανούς, η στάση της Αγγλίας ήταν παθητική.
Οι ομάδες πολιτοφυλακής ήταν εξοπλισμένες τραγικά, οι περισσότεροι με κυνηγετικά όπλα και μονόκανα των βαλκανικών πολέμων, ενώ θα μπορούσαν εξοπλιστούν με πιο καλά όπλα, αλλά οι Άγγλοι ήταν αντίθετοι σε αυτό. Υποβάθμισαν την σημασία της πολιτοφυλακής, ενώ γνώριζαν πολύ καλά ότι αρκετοί από τους Κρήτες πολιτοφύλακες ήσαν έμπειροι πολεμιστές του Ά παγκοσμίου πολέμου και της Μικράς Ασίας. Ο Αυστραλός λοχαγός, Bill Edwan, στα απομνημονεύματα του, μεταξύ άλλων γράφει: "Ήταν αδιανόητο για εμένα να μην δίνεται η δυνατότητα στους Κρητικούς να οπλιστούν, στην προκειμένη δεν επρόκειτο για άπειρους νεαρούς, αλλά για εμπειροπόλεμους από τις επαναστάσεις μαχητές, οι οποίοι κατείχαν παλιά κυνηγετικά δίκανα και μερικά σκουριασμένα τουφέκια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου με ελάχιστα φυσίγγια. Στις περισσότερες περιπτώσεις που αντιμετώπισαν γερμανικές δυνάμεις, τα αποτελέσματα ήταν καταπληκτικά!....."
Μια άλλη απίθανη περίπτωση αδράνειας των Βρετανών ήταν ότι στην Πελεκαπίνα που βρισκόταν ο Βασιλιάς με τον......Μανιαδάκη του, υπήρχε ένας λόχος Ελλήνων στρατιωτών και δύο ουλαμοί Βρετανών, οι οποίοι είχαν ώς ύψιστο καθήκον να.....φυλάνε τον Βασιλιά, ενώ μερικά χιλιόμετρα παραπέρα η μάχη ήταν στο ζενίθ. Υπήρξε η παράκληση από τον Φράϋμπεργκ για την παραχώρηση του ελληνικού λόχου και του ενός βρετανικού ουλαμού, αλλά υπήρξε άρνηση από πλευράς των Βρετανών αξιωματικών και κυρίως, του Μανιαδάκη!
Έξω από τον Ταυρωνίτη και πρός την περιοχή των Καμισιανών, έπεσε προφανώς κατά λάθος ένας λόχος Γερμανών αλεξιπτωτιστών. Στο σημείο εκείνο βρισκόταν ένας λόχος Βρετανών πεζοναυτών και λίγο παραπέρα, στην Γωνιά, οι Ευέλπιδες. Κανείς από αυτούς δεν κινήθηκε να αντιμετωπίσει τους Γερμανούς, αντιθέτως, δύο ομάδες πολιτοφυλακής και μια μεγάλη ομάδα χωροφυλάκων, ήταν αυτοί που κράτησαν τους Γερμανούς σε εκείνο το σημείο, προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες.
Η στάση των Ελλήνων Ευέλπιδων πρέπει κάποτε να εξεταστεί με πιο ψύχραιμο και αντικειμενικό μάτι, καθώς, ενώ το επίσημο ΓΕΣ σήμερα και αρκετοί φορείς τους απονέμουν τιμές για την συμμετοχή τους στην μάχη, δεν είναι καθόλου λίγες οι μαρτυρίες που λένε ότι οι Ευέλπιδες όχι μόνο δεν πολέμησαν, αλλά ούτε διέθεσαν μέρος του οπλισμού τους στην πολιτοφυλακή. Αντιθέτως, μετά τις βόμβες που έπεσαν στις θέσεις που κατείχαν στην Γωνιά, σκοτώνοντας μερικούς (λέγεται ότι οι βόμβες έπεσαν από τα τοπομαχικά των Βρετανών κατά λάθος), οι Ευέλπιδες εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και έφυγαν πρός τα Δελιανά Κισάμου. Υπάρχουν μαρτυρίες τόσο κάποιων χωροφυλάκων που τους είδαν να φεύγουν χωρίς να πολεμήσουν, όσο και κατοίκων των Δελιανών και των γύρω χωριών που έτρεξαν να τους παρακαλέσουν να τους δώσουν όπλα, αλλά αυτοί αρνήθηκαν μιας και η διαταγή που είχαν λάβει από τον Μανιαδάκη ήταν "καμία συνεργασία με τους πολίτες".
Στα επίσημα έγγραφα των Γερμανών για την επιχείρηση "ΕΡΜΗΣ", πουθενά δεν καταγράφεται επίσημη συμπλοκή Γερμανών με Ευέλπιδες, αλλά ούτε και σε μαρτυρίες Αυστραλών και Νεοζηλανδών βετεράνων και αρκετών Κρητών πολιτοφυλάκων.
Η δύναμη της Χωροφυλακής, ήταν πραγματικά αξιόμαχη και χρησιμοποιήθηκε στο Καστέλι Κισάμου και σε μερικά σημεία του κάμπου των Χανίων, όμως στα κυριότερα σημεία της περιοχής του Μάλεμε, οι Βρετανοί κυρίως αξιωματικοί, τους έβαζαν στα μετόπισθεν. Έτσι, πολλοί χωροφύλακες έδρασαν ηρωικά, αλλά με ατομική κυρίως πρωτοβουλία.
Η συνεννόηση του Φράϋμπεργκ με τον Άγγλο ναύαρχο του στόλου της Μεσογείου, Κάνινγχαμ, ήταν τραγική, διότι ο Άγγλος Ναύαρχος είτε δεν μπορούσε, είτε είχε διαταγές να μην καταλαβαίνει την κατάσταση που επικρατούσε και για αυτό τον λόγο, δεν έστειλε, όπως του πρότεινε ο Φράϋμπεργκ, δυνάμεις στρατού να αποβιβαστούν ώς ενίσχυση στην Παλαιόχωρα και να ενωθούν με το κυρίως μέτωπο και να εξοντώσουν τους Γερμανούς.
Πολλοί δε ιστορικοί και μάλιστα Βρετανοί σήμερα ομολογούν ότι υπήρχε και κάτι άλλο που στη πράξη επιβεβαιώθηκε, ότι στη περίοδο του πολέμου η Βρετανική κυβέρνηση προκειμένου να μη χάσει τα προνόμια της στη Κύπρο, παρέδωσε το άλλο αεροπλανοφόρο όπως ονομάζεται σήμερα τη Κρήτη στους Γερμανούς ούτως ώστε να μπορούν να ανεφοδιάζουν τις νηοπομπές τους χωρίς πρόβλημα σε περίπτωση νίκης του πολέμου απ’ τους τελευταίους .Όπως καταλαβαίνουμε, τίποτα σχεδόν δεν ήταν τυχαίο από μεριάς των Βρετανών.
Σε αυτή την μάχη, ξεχώρισε η αδούλωτη ψυχή των Κρητών μαχητών, σίγουρα η άξια μνείας προσφορά των Αυστραλών, Νεοζηλανδών, Ελλήνων στρατιωτών και χωροφυλάκων, όμως αυτό που μένει και αφήνει μια πικρή γεύση, είναι ότι για ακόμα μια φορά στην ιστορία, αυτοί που πάντα μας "βοηθούν", είναι αυτοί που πάντα μας "εγκαταλείπουν".
